مهمترین مشکلات معماری ایران چیست؟
مهمترین مشکلات معماری ایران چیست؟
یک دکترای معماری گفت: یکی از مهمترین مشکلات معماری ما این است که معماری و شهرسازی ما در مناطق مختلف کشور هیچ گونه تاثیری از ویژگی های اجتماعی، فرهنگی، اعتقادی و اقلیمی آن شهرها ندارد که ریشه این معضل اساسی در طرح های جامع و تفصیلی مصوب شهرها بوده است که همه شهرهای کشور را به سمت مشابه سازی و تیپ سازی هدایت کرده و ارزش های معماری سنتی را از بین برده است.

به گزارش پایگاه خبری معماری و نما،مشکلات معماری ایران؛فرید فروزانفر  اظهار کرد: معماری اولین هنر بشر بوده و پیشینه و سابقه‌ای به اندازه عمر بشر دارد؛ اولین نیاز انسان که در هرم نیازهای مازلو جزو اولین سطوح نیازمندیهای بشر قرار دارد سرپناه و امنیت است که در رده نیازهایی مانند خوراک و پوشاک است.

وی افزود: انسان بدوی برای محافظت خود از پدیده های طبیعی مانند گرما، سرما، بارش، حمله حیوانات وحشی و سایر عوامل مزاحم به دنبال ساخت سرپناه بوده است؛ از اولین غارها تا سرپناه های درختی  گرفته تا مجلل‌ترین بناهای امروزی همه نمونه‌هایی از معماری هستند تصور دنیا و زندگی بدون معماری امکان پذیر نیست.

فروزانفر تصریح کرد: تمامی خاطرات و تجربیات بشر در بستر معماری شکل گرفته است بسیاری از صاحب نظران معماری را ظرف زندگی نام نهاده اند و اعتقاد دارند معماری بستری است که زندگی درون آن شکل می‌پذیرد و بنابراین می تواند تاثیر چشمگیری بر بشر داشته باشد  برابر یکی از تعاریف جامع در این خصوص، معماری هنر خلق فضاست. یک معماری خوب می تواند فرهنگ، اعتقادات و رفتارهای جامعه را شکل داده و هدایت کند و آرامش روحی روانی و به تبع آن جسمانی جامعه را باعث شود.

وی بیان کرد: از آنجا که بسیاری از این تاثیرات به صورت بطئی، تدریجی و ناخودآگاه است توجه و برنامه ریزی جهت ارتقاء سطح  معماری کشور می‌تواند در افزایش نشاط سلامت و امنیت شهروندان موثر باشد.

وی در پاسخ به این سوال که در راستای ارتقاء سطح معماری چه کارهایی باید انجام داد، تصریح کرد: به نظر می رسد یکی از مهمترین اقدامات در این حوزه تلاش در جهت ارتقاء سطح آموزش معماران است.

پایش دائمی، بازنگری و بهینه سازی سرفصل دروس دانشگاهی و به روز رسانی آنها بر اساس نیازهای روز کشور، نظارت بیشتر بر نحوه آموزش معماران، کیفی‌سازی مراکز آموزش دانشگاهی معماری، تلاش در راستای تدوین ضوابط و مقررات بومی جهت ارتقاء کیفیت معماری متناسب با فرهنگ، اقلیم، اعتقادات و باورهای بومی، همه و همه جزو عواملی هستند که ارتقاء سطح معماری ما را باعث خواهند شد.

این دکترای معماری ادامه داد: تاکید و حمایت از پایان نامه های تحصیلات تکمیلی و پژوهش های کاربردی در زمینه معماری بومی، برگزاری سمینارهای کاربردی در این زمینه و در یک کلام هدایت توان و پتانسیل پژوهشی معماری کشور در جهت الگوسازی مناسب بومی می تواند سیمای معماری و شهرسازی ما را بهینه سازد.

فروزانفر تصریح کرد: متاسفانه علی رغم تاکیدات فراوان بر احیا معماری و شهرسازی ایرانی و اسلامی که شعار تمامی همایش ها، کنفرانس ها و سمینارهای معماری بوده است تلاش‌های انجام شده هنوز به ثمر نرسیده و مشکلات معماری ایران ادامه دارد.

البته این عدم توفیق دلایل خاصی دارد عواملی نظیر عدم تدوین و تصویب ضوابط و مقررات کاربردی، عدم ارائه الگوهای اجرایی، عدم نظارت و مداومت در کنترل ساخت و سازهای شهری توسط ارگان‌های تخصصی در کنار پاره ای مباحث خاص معماری که آن را از سایر هنرها متمایز می سازد نظیر مباحث اقتصادی، سرمایه ای، مباحث جامعه شناسی، مد، فرهنگ مدرنیته، اقتصاد بازار و….. پازل شکل دهنده معماری را بسیار پیچیده می سازد.

بخوانید:  ضوابط و نکات مهم در طراحی معماری چیست؟

هدایت این جریان را نیازمند به مدیریت واحد و تولیت توسط یکی از نهادهای فرهنگی هنری  کشور می سازد.

همکاری و همسویی مرکز تحقیقات مسکن و ساختمان، وزارت کشور، دانشگاه ها،شهرداریها، سازمان نظام مهندسی، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات و انجمن های معماری می‌تواند به همسویی تلاش های در حال انجام جهت نیل به معماری متناسب با فرهنگ ایرانی و اسلامی کمک کند.

ریشه مهمترین مشکلات معماری ایران

وی با اشاره به مهمترین مشکل معماری ایران و شهرسازی امروز ایران، افزود: مهمترین مشکل معماری و شهرسازی ما به طور قطع در بحث “بحران هویت در معماری و شهرسازی” است که ریشه بسیاری از مشکلات اجتماعی، فرهنگی، روانشناسی و حتی اقتصادی جامعه امروز است.

متاسفانه تفکرات مدرنیستی که مبتنی بر  نفی بستر، نفی تاریخ، نفی بوم و نفی سرزمین است باعث شده است که معماری و شهرسازی ما در مناطق مختلف کشور هیچ گونه تاثیری از ویژگی های اجتماعی، فرهنگی، اعتقادی و اقلیمی آن شهرها نداشته باشد که ریشه این معضل اساسی در طرح های جامع و تفصیلی مصوب شهرها بوده است که همه شهرهای کشور را به سمت مشابه سازی و تیپ سازی هدایت کرده و ارزش های معماری سنتی را از بین برده است.

وی بیان کرد: این نگرش، همه شهرهای ما را شبیه هم ساخته است و این موضوع به بحران هویت در شهرهای ما تبدیل شده است که نتیجه آن کمرنگ شدن حس تعلق و وابستگی مردم به محله، شهر و کشور خود است؛ این عامل ریشه بسیاری از مسائل اجتماعی، فرهنگی و امنیتی در شهرهای ما است.

فروزانفر ادامه داد: بی شک یکی از دلایل کم رنگ شدن حس تعلق به کوچه و محله که در گذشته تعصب ویژه اهالی محله راه باعث می شد و عامل اتحاد آنها بود و جایگاه ویژه هم محلی و همسایه در فرهنگ و اعتقادات ما را باعث شده بود با تغییر الگوی معماری و شهرسازی از بین رفته است. این عوامل طی سالیان اخیر باعث کمرنگ شدن پیوندهای عاطفی شهروندان با یکدیگر و با شهرشان شده است.

نتیجه این امر کم توجهی نسبت به آینده شهر و کمرنگ شدن وابستگی افراد به محیط های زندگی شان و در نتیجه عدم احساس مسئولیت، عدم ایجاد حس مشارکت در ارتقاء کیفیت و امنیت شهر و نگهداری آن و افزایش مهاجرت از شهرها شده است که باید برای این مهمترین معضل شهری و معماری کشور اقدام عاجل صورت پذیرد.

  • منبع خبر : ایسنا