معرفی کتاب: بازخوانی؛اصول بازطراحی معماری داخلی

به گزارش پایگاه خبری معماری و نما، کتاب بازخوانی؛اصول بازطراحی معماری داخلی: افزایش تعداد بناهایی که دیگر در نقش اولیه‌ی خود قابل استفاده نیستند، چالشی است که روز‌به‌روز اهمیت بیشتری می‌یابد و توجه به تغییر بناها برای استفاده‌ی مجدد، چه به‌دلیل حفاظت از کالبد آن‌ها و چه باهدف بهره‌وری بیشتر از منابع و سرمایه‌ها، به امری اجتناب‌ناپذیر در اغلب کشورها تبدیل است. در طراحی این پروژه‌ها معماران و معماران داخلی، و متخصصین حفاظت و مرمت نقش عمده را دارند و همزمان، این حوزه مورد علاقه‌ی طراحان صنعتی و حتی هنرمندان چیدمان و طراحان صحنه نیز هست این کتاب سعی دارد نخستین‌بار روشی نظری برای روند بازطراحی بناهای موجود ارائه کند؛ روشی که به طراح در اتخاذ رویکرد مناسب برای ارتباط میان ویژگی‌ها و ارزش‌های معماری موجود از یک سو، و نیازهای زندگی جدیدِ بنا از سوی دیگر کمک کند. نویسندگان روند طراحی این پروژه‌ها را در سه مرحله‌ی پیاپی پیشنهاد می‌کنند: تحلیل و بازخوانی بنای موجود، انتخاب استراتژی طراحیِ مناسب، و انتخاب تاکتیک‌های ‌طراحی متناسب با استراتژی اتخاذشده است.

پیشگفتار کتاب بازخوانی؛اصول بازطراحی معماری داخلی

جریان فرهنگی ملت ها از طریق ساختارها و محصولات فرهنگ آنها تداوم می یابد و شاخصه های یک فرهنگ نیز از قبیل زبان، آداب و رسوم، فضاهای کالبدی و طی سالیان و از رهگذر تغییراتی که به تناسب سازگاری با شرایط جدید می پذیرند، بقای آن را تضمین می کنند. به عبارت دیگر، زمانی اجزای فرهنگی به موزه ها سپرده می شود که تقریبا اثری از آن فرهنگ و اقوام منتسب به آن باقی نمانده و به تاریخ پیوسته است؛ لباس هایی که کسی آنها را نمی پوشد، ظروفی که کسی در آنها نمی خورد و نمیاشامد و ساختمان هایی که زندگی در آنها جریان ندارد نشان از فرهنگهایی دارند که به تاریخ پیوسته اند. این واسپاری به موزه ها اگرچه آنها را ابدی می کند، اما از حیات تهی کرده و زندگی آنها را به خاطرات و حافظه ها وامی گذارد. در این میان، شهرها و ساختارهای کالبدی اهمیت ویژه می یابند؛ به عبارتی اگر اجزای فرهنگ از قبیل زبان و آداب ورسوم را بر اساس میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری دسته بندی کنیم، به طور قطع، ساختمان ها در سطح بالایی از اهمیت قرار خواهند گرفت. عناصر کالبدی شهر و معماری، جلوه هایی پررنگ از جریان های فرهنگی در خود دارند، پس چگونه می توان آنها را بدون ملاحظه این میزان از تأثیر و تأثر، نه اینکه به موزه ها و گنجینه ها بسپریم که اندوه بارتر از آن، به مثابه اشیائی دورریختنی با قدرت تخریبی که محصول سوءبرداشت و سوءاستفاده از اندیشه و ابزار مدرن است، کمر به نابودیشان ببندیم؟ علاوه بر جنبه های فرهنگی و ضرورت صیانت از آثار تاریخی و فرهنگی جریان های فکری جدید و رویکردهای اقتصادی و محیط زیستی در بهره وری و حفظ بیشتر منابع و سرمایه های مادی و طبیعی، بیش از پیش ضرورت حفاظت را بر ما آشکار کرده اند.

موضوع کتاب بازخوانی؛اصول بازطراحی معماری داخلی

موضوع کتاب بازخوانی؛اصول بازطراحی معماری داخلی، نگاه به بناها به مثابه ی ذخایری غنی از ماده، و انرژی نهفته است؛ نگاهی که امروزه اگر نتواند نیروهای قدرتمندی که بقا و دوام ساختمان را تهدید می کنند، مغلوب کند، دست کم به بازیافت اجزا و برگرداندن جزء جزء مواد تشکیل دهنده شان به چرخه ی تولید دوباره منجر می گردد. در باب این ضرورت، استدلال های گوناگون از زوایای مختلف گفته و نوشته شده و طی سال های گذشته توجه بخش عمده ی نهادها و اشخاص مرتبط با موضوع را به خود معطوف کرده است هرچند در به فعلیت درآمدن و تحقق آن راهی طولانی پیش روی ماست. اکنون، توجه مدیران، برنامه ریزان و متخصصان بیش از پیش به اهمیت حفظ بناها و بافت های تاریخی و واجد ارزش جلب ش ده است؛ اگرچه بخش زیادی از این سرمایه ها از دست رفته، اما بخش قابل توجهی نیز هنوز پابرجاست و نیازمند توجه ویژه امروز ما میراث دار بافتها و بناهای ارزشمندی هستیم که از گذر پر پیچ و تاب روزگاران، سرنوشت خود را به ما سپرده اند تا ما چگونه آن را به آیندگان برسانیم ساختمان هایی که امروزه فرسوده ش ده و با بهره برداری از آنها در کاربری اولیه شان ممکن نیست، تخریب و نوسازی را سرنوشت محتوم خود نمی دانند. این بناها اگرچه نمی توانند نقش اولیه خود را ایفا کنند، اما دارای ظرفیتهایی نهفته در درون خود هستند. موضوع مهم، شناخت این ظرفیت هاست.
یک بنا فارغ از شکل، فرم و کاربری دارای ظرفیتهایی است که در هر کاربری خاص می توان بخش هایی از آن را فعال کرد. «بازطراحی» موضوع فعالسازی این ظرفیت هاست. ظرفیتهایی که ممکن است الزاما در کاربری قبلی به فعلیت در نیامده باشند و استفادهی مجدد منطبق بر این ظرفیت ها است که می تواند ضمن پاسداری از ارزش های فرهنگی آنها، حفظ سرمایه های مادی و طبیعی ما در بخش ساختمان را تداوم بخشد.

کتاب بازخوانی؛اصول بازطراحی معماری داخلی اثر دو تن از متخصصان حوزه ی طراحی داخلی، منبعی است که علاوه بر معرفی نمونه های ارزشمندی از پروژه های «تغییر کاربری» و «باز طراحی» نوعی روش شناسی در این زمینه ارائه کرده است که با آن می توان رابطه ی میان ساختمان و استقادهی مجدد منطبق بر آن را در قالبهای احیاء، بازسازی و تغییر کاربری تعیین کرد. نویسندگان این تعیین رابطه را در سه سطح تبیین می کنند ابتدا، تحلیلی  است که در آن، فرم و ساختار بنای موجود شناخته شده و در گذشته و عملکرد اولیه ی آن کاوش می گردد، و زمینه و محیط به عنوان یکی از اصلی ترین عوامل مؤثر در کاربری پیشنهادی ارزیابی می گردد. سطح دوم راهبردهایی است که خود، بنا بر نسبت رابطه میان آنچه که هست (وضع موجود) و آنچه که پیشنهاد می گردد، تقسیم بندی می شوند. این راهبردها نوع تغییری که قرار است از خلال فرایند آماده سازی برای استفادهی مجدد از ساختمان انجام شود را تعیین می کند. در نهایت آنچه که راهبردهای تعیین شده را در شکل کالبدی خود مجسم خواهد کرد تحت عنوان تاکتیک ها، در فصل سوم کتاب تعریف شده است. بر این اساس، معاونت شهرسازی و معماری در راستای تکالیف ترویجی و حمایتی خود، انتشار کتاب بازخوانی؛اصول بازطراحی معماری داخلی را در دستور کار خود قرار داد. امید است این کتاب بتواند دانش تخصصی را ارتقا داده و بر ذخیره ی تجربه ما در شناخت صحیح و فعال سازی ظرفیتهای مستر در بناهای تاریخی و واجد ارزش بیفزاید.