به گزارش پایگاه خبری معماری و نما،وظایف مهندس ناظر ساختمان بسیار فراتر ازتطبیق نقشه با بنای اجرا شده است:
آشنایی با نحوه گزارش نویسی و متون حقوقی
بسیار پیش می آید که در طراحی و ترسیم نقشه اشتباهاتی رخ دهد. شرایطی پیش می آید که نمی توان ساختمان را دقیقا مطابق نقشه ها اجرا کرد. نکات بسیاری هستند که در نقشه های ساختمانی وجود ندارند. حتی بعضی از جاها هست که ضوابط نیز، مسکوت مانده است. در همه این موارد، همه چیز بستگی به نظر مهندس ناظر ساختمان دارد و او باید تصمیم بگیرد و مسئولیت تصمیماتش را نیز بپذیرد.
مطابق مقررات ملی ساختمان، اجرای ساختمان باید به دست مجری انجام شود . مهندس ناظر باید بر کار مجری نظارت کند. اما متاسفانه، در حال حاضر بسیاری از پروژه ها فاقد مجری هستند و یا مجری آن ها صوری است. در این شرایط وظایف مهندس ناظر ساختمان دو چندان است.
معمولاً پروژه های کوچک فاقد مجری هستند. شاید برخی تصور کنند، پروژه های کوچک، برای مهندس ناظر ساختمان، چندان مشکل ساز نیستند. اگر اینگونه فکر کنیم متاسفانه کاملاً در اشتباه هستیم. کافی است، سری به سازمان نظام مهندسی بزنیم. بیشتر پرونده ها در شورای انتظامی، مربوط به همین پروژه های کوچک هستند.
اگرچه با ابلاغ سازمان نظام مهندسی،مهندس ناظر ساختمان می بایست مالکان را ملزم به بکارگیری مجریان ذیصلاح کنند. اما در این فقره کاری که سازمان نظام مهندسی خود باید انجام دهد، به گردن ناظران انداخته است.
مهندس ناظر ساختمان در شرایطی که تقریبا هیچ پشتیبانی از جانب سازمان نمی شود باید یک تنه به جنگ مالکان و سازندگان و پیمانکاران و شهرداری ها برود.
خیلی از مواقع مالکان به هیچ وجه زیر بار این کار نمی روند و ناظر یا باید با همین شرایط پروژه را قبول کند یا انصراف بدهد و مجددا در صف طولانی ارجاء نظارت قرار بگیرد.
وظایف مهندس ناظر ساختمان
سال های ابتدایی ورود به حرفه مهندسی، برای یک مهندس ناظر ساختمان، سال های خطیری است. تجربه کم در کار، احتمال اشتباه را زیاد میکند. بعضی اشتباهات ممکن است خسارات سنگینی به بار بیاورد. خساراتی که شاید تا چندین سال جبران آن طول بکشد یا هرگز جبران نشود.
توانایی تحلیل نقشه ها مهارت نقشه خوانی از مهارت های ابتدایی و ضروری برای یک مهندس عمران هست. برای هر ساختمان ۴ دسته نقشه تهیه می شود: نقشه های سازه، نقشه های معماری ، نقشه های تاسیسات برقی و نقشه های تاسیسات مکانیکی
برای مهندسین عمران و معماری، نقشه های سازه و معماری اهمیت بیشتری دارد.
آشنایی با نحوه گزارش نویسی و متون حقوقی
نامه نگاری اداری و نوشتن متون حقوقی از مهارت های مهمی است که به آن پرداخته نمی شود. یکی از حساس ترین متون حقوقی، گزارشات نظارت ساختمان است. تنها ابزار قانونی مهندس ناظر ساختمان برای اینکه بتواند، وظیفه اش را انجام دهد، گزارشاتی است که به شهرداری ارسال میکند.
در واقع تنها ابزاری که مهندس ناظر ساختمان در ساخت و ساز شهری با استناد به آن می توانند ثابت کنند که به وظایف قانونی خود عمل کرده اند، خروجی های ایشان یا مکاتباتشان می باشد. مکاتباتِ مهندسینِ ناظر، شامل دستور کارها، گزارشات مرحله ای و نامه هایی است که در دوره نظارت خود از شروع به کار تا پایانکار به مراجع ذیصلاح اشخاص حقوقی و حقیقی ابلاع می نماید
مهندس ناظر ساختمان:
مهندس ناظر ساختمان شخص حقیقی یا حقوقی دارای پروانه اشتغال بکار معتبر درزمینهٔ نظارت از وزارت راه و شهرسازی است که در حدود صلاحیت و ظرفیت مندرج در پروانه اشتغال به کار، بر اجرای صحیح عملیات ساختمانی نظارت میکند.
هرکدام از مهندسین ناظر بهعنوان یکی از اعضای گروه نظارت محسوب گردیده و هرکدام برای عملکرد صحیح امور نظارت میبایست وظایف خود را شناخته و مطابق با آن عمل نمایند. مهندس ناظر ساختمان هماهنگکننده از بین یکی از مهندسین ناظر عمران و یا معماری انتخاب میگردد.
ناظرهای چهارگانه میبایستی گزارشها مراحل خودشان را به ناظر هماهنگکننده تحویل بدهند و ناظر هماهنگکننده میبایستی این گزارشها را در دفاتر خدمات الکترونیک شهر ثبت نماید.
تعریف ناظر هماهنگ کننده:
مذاکره با صاحب کار و کسب اطلاع از برنامه وی برای اجرای ساختمان به اتفاق سایر مهندسان ناظر و مستند سازی آن
کنترل و حصول اطمینان از اجرای ساختمان توسط سازنده ذی صلاح مندرج در پروانه ساختمان
کنترل و حصول اطمینان از حضور و فعالیت رئیس کارگاه و مسئول ایمنی حسب الزام مقررات ملی ساختمان
کنترل و حصول اطمینان از وجود اسناد کارگاهی در محل کارگاه شامل نسخه ای از نقشه های مصوب و پروانه ساختمان
کنترل و حصول اطمینان از تهیه تابلو کارگاه ساختمان طبق نمونه ارائه شده و نصب آن در محل مناسب در تمام مدت اجرای کار
اخذ برگ انطباق ملک با اسناد ثبتی و مشخصات و حدود اربعه قانونی و نقشه های مصوب از صاحب کار
بررسی انطباق نقشه ها با یکدیگر و با محل زمین و اعلام مغایرت ها به شهرداری، سازمان استان و صاحب کار و سازنده و سایر مهندسان ناظر
کنترل رعایت بهداشت، ایمنی و حفظ محیط زیست، مطابق با ضوابط لازم الاجرا در تمام مراحل اجرا و هماهنگی در زمینه های تخصصی با سایر ناظران و ارائه تذکر کتبی در صورت لزوم به سازنده و صاحب کار
بررسی تدارکات انجام شده توسط صاحب کار و برنامه پیشنهادی سازنده و ماشین آلات و تجهیزات و نیروی انسانی پیش بینی شده برای اجرای ساختمان و اظهار نظر در خصوص آن به اتفاق سایر مهندسان ناظر
تنظیم برنامه نظارت بر اجرای ساختمان در چهارچوب برنامه تفصیلی اجرای کار که توسط سازنده ارائه می شود و اعلام موارد به هر یک از ناظران حسب مورد (هماهنگ با برنامه اجرا)
اعلام تاریخ های تعهد و مواعد ضروری انجام وظایف مورد تعهد به صاحب کار، سازنده و سایر ناظران
بررسی صلاحیت هر یک از عوامل دست اندرکار پروژه
ارتباط مستمر و پیوسته با ناظران دیگر و اطلاع به آنان برای حضور در کارگاه در مواقع لزوم (این امر نافی حضور مستمر ناظران در کارگاه نیست. در صورتی که عدم حضور یکی از ناظران در کارگاه موجب توقف عملیات اجرائی شود، ناظر هماهنگ کننده باید مراتب را سریعاً و به صورت کتبی به سازمان استان اطلاع دهد.(
دریافت تذکرات کتبی و گزارش های هر یک از ناظران حسب مورد
تنظیم و امضای صورتجلسات لازم به اتفاق ناظر یا ناظران مربوطه
تنظیم و امضای گزارش های مرحله ای اجرای ساختمان به اتفاق ناظران ذی ربط و تسلیم آن به مراجع مربوط منطبق با الزامات مبحث دوم مقررات ملی ساختمان
کنترل رعایت حریم ساختمان و فاصله لازم با شبکه برق شهری از طریق هماهنگی با ناظر تاسیسات برق
نظارت :
مجموعه خدماتی که توسط مهندس ناظر ساختمان برای حصول اطمینان از انطباق عملیات ساختمانی و تاسیساتی با مشخصات مندرج در پروانه ساختمان نقشه ها محاسبات و مشخصات فنی براساس مقررات ملی ساختمان و اصول مهندسی و رعایط ظوابط ایمنی و حفاظت کارگاه ساختمان انجام میپذیرد
ناظر مقیم :
مهندسی است که دارای پروانه اشتغال به کار مهندسی بوده و برای نظارت بر انجام امور اجرایی در حدود صلاحیت خود در هر بخش به صورت تمام وقت در کارگاه ساختمانی حضور داشته است
مدت زمان نظارت:
مدت زمانی که در قرار داد بین ناظر و سازمان استان و صاحب کار برای انجام کار نظارت تعیین میشود این مهلت نمیتواند از مهلت قید شده در پروانه ساختمانی کمتر باشد
ناظران باید گزارش پایان کار هر یک از مراحل اصلی کار خود را به مرجع صدور پرروانه ساختمان ارائه نماییند
مراحل اصلی کار:
۱-پی سازی ۲-اجرای اسکلت ۳-سفتکاری ۴-نازک کاری ۵-پایان کار
هرگاه ناظران در حین اجرا با تخلفی برخورد نمایند باید مورد را به شهرداری و سازمان مهندسی ساختمان استان و یا دفاتر نمایندگی آن اعلام نمایند
ناظر به هنگام صدور پروانه ساختمان توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان انتخاب شده و به مالک و مراجع صدور پروانه ساختمان معرفی میگردد
ناظر نمیتواند مجری تمام یا بخشی از ساختمان تحت نظارت خود باشد ناظر نمیتواند هیچ گونه رابطه مالی با مالک ایجاد کند یا به نحوی عمل کند که دارای منافعی در پروژه گردد
عملیات اجرایی تمامی ساختمانهایی که در حوزه شمول موضوع ماده ۴قانون نظام مهندسی قرار دارند باید تحت نظارت ناظران حقیقی یا حقوقی با رعایت شرایط زیر انجام پذیرد
۱-ناظران حقیقی و حقوقی مکلفند براساس شیوه نامه ها بخش نامه ها و ظوابط و مقررات ابلغی توسط وزارت راه و شهرسازی ورعایت شئون حرفه ای اخلاقی نسبت به ارائه خدمات مهندسی اقدام نمایند
۲- صاحب کار نمیتواند ناظر ساختمان یا مجتمع یا مجموعه ساختمانی خود باشد